آیا با احساس غم یا ناامیدی روبه‌رو هستید؟ در مطالعات جدید افسردگی، تفاوت‌های جنسیتی و علائم گوناگون آن بررسی شده‌اند. با ما همراه شوید تا بهترین راه حل‌ها برای مقابله با این چالش روانی را کشف کنید.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید طبق مطالعات انجام شده، خانم‌ها تقریباً دو برابر بیشتر از آقایان در معرض ابتلا به افسردگی هستند و حتی افسردگی یکی از علل اصلی ابتلا به سایر بیماری‌ها در بین آن‌هاست. در هنگام افسردگی، خانم‌ها بیشتر دچار استرس، غم و اختلالات خواب می‌شوند، در حالی که آقایان بیشتر به کج‌خلقی و بروز عصبانیت تمایل دارند.
تفاوت علائم افسردگی در خانم ها و آقایان ریشه در کودکی و نوجوانی آن‌ها دارد. گاهی از همان کودکی به پسرها یاد می‌دهیم تا با سرکوب احساساتشان، در هنگام مقابله با ناملایمت‌ها گریه نکنند؛ بنابراین، در بزرگسالی نیز اغلب به جای گریه، شاهد عصبانیتشان خواهیم بود. با این حال، نشان داده شده که زنان مبتلا به افسردگی احساسات خود را عمدتا با گریه بروز می‌دهند. همچنین طبق مشاهدات، دختران مبتلا به بیماری افسردگی بیشتر از ظاهر و بدن خود ناراضی هستند و احساس گناه، شکست، اختلال در تمرکز و غم دارند. درحالی که، پسران مبتلا به بیماری افسردگی تمایل به انجام فعالیت‌های معمول خود را از دست داده و احساس خستگی و سرخوردگی شدید دارند.
علت این تفاوت‌ها هنوز به طور دقیق مشخص نشده است؛ با این حال می‌توان مواردی نظیر فاکتورهای شیمیایی مغز، هورمون‌ها و عوامل اجتماعی را نام برد.
افسردگی چیست؟
افسردگی یک اختلال خلقی است که احساس غم و اندوه مداوم را به دنبال دارد و باعث از دست رفتن علاقه به مسائل و فعالیت‌های معمول مورد علاقه می‌شود. همچنین می‌تواند اختلال در تفکر، حافظه، خوردن و خوابیدن را نیز به همراه داشته باشد.
تا حدی طبیعی است که در موقعیت‌های دشوار زندگی، مانند از دست دادن شغل، طلاق و …، غمگین یا اندوهگین باشید؛ اما اگر علائم شما عملا هر روز به مدت حداقل دو هفته ادامه پیدا کرد و علائم دیگری را نیز تجربه کردید، می‌توان گفت وارد فاز افسرگی شده‌اید و نیاز به مراقبت‌های بیشتر دارید.
توجه کنید که با پشت گوش انداختن درمان، افسردگی می‌تواند شدیدتر و طولانی‌تر شود و حتی در برخی از موارد، منجر به خودآزاری یا خودکشی گردد. خبر خوب این است که با شروع درمان، علائم خیلی زود برطرف شده و بهبودی رخ می‌دهد. بنابراین بهتر است هرچه سریع‌تر نسبت به درمان اقدام نمایید.
افسردگی در زنان
خانم‌ها روحیه حساسی دارند و در برهه‌های زمانی مختلفی در زندگی، ممکن است دچار افسردگی شوند. عوامل متعددی می‌توانند در بروز افسردگی در خانم ها موثر باشند که از جمله آن‌ها می‌توان به عوامل ژنتیکی و بیولوژیکی، هورمونی، محیطی و مشکلات روانی اشاره کرد.
شناخت علائم افسردگی می‌تواند به شما کمک کند تا آن را از همان مراحل اولیه شناسایی کرده و از همان ابتدا به دنبال راه حل مناسب باشید. توجه داشته باشید که داشتن یک یا چند مورد از این علائم می‌تواند نشانگر این باشد که باید برای بررسی‌های بیشتر به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
علائم افسردگی در خانم ها عبارتند از:
- احساس غم، اضطراب یا پوچی مداوم
- از دست دادن تمایل نسبت به فعالیت‌های مورد علاقه، از جمله رابطه جنسی
- بی قراری یا گریه بیش از حد
- احساس گناه، بی‌ارزشی، درماندگی، ناامیدی، بدبینی
- خواب زیاد یا خیلی کم
- از دست دادن اشتها و کاهش وزن یا پرخوری همراه با افزایش وزن
- کمبود انرژی و خستگی
- افکار مرگ یا خودکشی
- اختلال در تمرکز، به خاطر سپردن یا تصمیم‌گیری
- علائم فیزیکی مداوم که به درمان پاسخ نمی‌دهند، مانند سردرد، اختلالات گوارشی و درد‌های مزمن
افسردگی پس از زایمان در زنان
حدود یک هفتم خانم‌ها در هنگام بارداری و یا بعد از آن، نوعی از افسردگی را تجربه می‌کنند که شدت و مدت آن در افراد مختلف متفاوت است. این افسردگی می‌تواند با تغییرات قابل توجه هورمون‌ها در این دوران در ارتباط باشد. علائم افسردگی پس از زایمان علاوه بر علائم ذکر شده ممکن است شامل موارد زیر نیز باشد:
- گریه کردن بیشتر از حد معمول
- احساس خشم
- کناره‌گیری از عزیزان
- احساس بی‌حسی یا قطع ارتباط با نوزاد
- نگرانی از آسیب رساندن به نوزاد
- احساس گناه از ناتوانی در مراقبت از نوزاد
- افکار آسیب رساندن به کودک
- افکار خودکشی
عوامل محیطی و شرایط بیرونی مانند سقط جنین، رابطه نامناسب با همسر، عدم حمایت از سمت اطرافیان و … می‌توانند نقش موثری در بروز و تشدید این نوع از افسردگی داشته باشند. به دلیل اثرات مخرب این نوع افسردگی بر مادر، نوزاد و حتی خانواده، توصیه می‌کنیم درصوت بروز علائم، سریعا نسبت به درمان اقدام نمایید.
افسردگی یائسگی در زنان
گاها با قطع خونریزی ماهیانه و ورود به دوران یائسگی، به دلیل تغییرات هورمونی و کاهش استروژن، این نوع از افسردگی در خانم ها نرمال و طبیعی خوانده می‌شود؛ با این حال، قابل ذکر است که ابتلا به افسردگی یائسگی شدید به هیچ عنوان طبیعی نیست و مانند افسردگی در هر زمان دیگری نیاز به مراقبت‌های پزشکی و درمان دارد. در این افسردگی نیز، محیط بیرونی فرد می‌تواند در بروز علائم اثرگذار باشد.
افسردگی پیش از قاعدگی در زنان
این نوع از افسردگی در حالت‌های شدید سندرم پیش از قاعدگی (PMS) بروز پیدا می‌کند. علائم آن بلافاصله پس از شروع تخمک‌گذاری بروز کرده و با شروع خونریزی خاتمه پیدا می‌کند. بنابراین این علائم موقتی هستند و ممکن است با برخی علائم فیزیکی مانند احساس پف کردگی، سردرد، کمردرد، احساس حساسیت در پستان‌ها و درد شکم همراه باشند.
افسردگی در مردان
از مردها انتظار داریم همیشه قوی باشند؛ بنابراین بعید نیست که ببینیم آن‌ها همواره تمایل دارند مشکلاتشان را نپذیرند و از آن‌ها فرار کنند. بنابراین مردان مبتلا به افسردگی، عمدتا از علائم فیزیکی خود (مانند احساس خستگی) شکایت می‌کنند تا علائم احساسی معمول افسردگی. افسردگی در مردها ممکن است باعث پنهان کردن احساساتشان از دیگران نیز بشود و آن‌ها ممکن است به جای ابراز خلق و خوی افسرده، تحریک‌پذیرتر و پرخاشگرتر به نظر برسند.
شناخت علائم افسردگی می‌تواند به شما کمک کند تا آن را از همان مراحل اولیه شناسایی کرده و از همان ابتدا به دنبال راه حل مناسب باشید. توجه داشته باشید که داشتن یک یا چند مورد از این علائم می‌تواند نشانگر این باشد که باید برای بررسی‌های بیشتر به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
علائم افسردگی در آقایان عبارتند از:
- احساس ناراحتی، ناامیدی یا پوچی
- احساس خستگی شدید
- اختلال خواب یا پر‌خوابی
- از دست دادن تمایل نسبت به فعالیت‌های مورد علاقه، از جمله رابطه جنسی
سایر رفتار‌هایی که می‌توانند نشان دهنده افسردگی باشند، عبارتند از:
- فرار کردن از خود، مانند صرف زمان زیاد در محل کار یا باشگاه
- علائم فیزیکی مانند سردرد و مشکلات گوارشی
- مصرف الکل یا مواد مخدر
- رفتار کنترل‌کننده، خشونت‌آمیز یا توهین‌آمیز
- تحریک‌پذیری یا عصبانیت شدید و نامناسب
- رفتار پرخطر مانند رانندگی بی‌احتیاط
درمان افسردگی
خوشبختانه افسردگی در اغلب موارد قابل درمان است. تقریبا 90-80% افرادی که مبتلا به افسردگی هستند، به این درمان‌ها پاسخ می‌دهند. از روش‌های مختلفی برای درمان افسردگی استفاده می‌شود که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها خواهیم پرداخت:
روان‌درمانی افسردگی
در این نوع درمان ضمن صحبت با متخصصان سلامت روان (روان‌شناسان و روان‌پزشکان)، روش‌های جدیدی از تفکر، مقابله یا ارتباط با دیگران به شما آموزش داده می‌شود. به عبارت دیگر، درمانگر به شما کمک می‌کند تا احساسات، تفکرات و رفتارهای ناسالم خود را بشناسید و آن‌ها را تغییر دهید. رفتار درمانی شناختی یا CBT متداول‌ترین روش مورد استفاده در روان‌درمانی می‌باشد.
دارودرمانی افسردگی
داروهای ضد افسردگی با تغییر فاکتورهای شیمیایی مغز که باعث افسردگی می‌شوند، در درمان افسردگی موثر هستند. در اغلب موارد، این داروها در کنار روان‌درمانی شما را به پاسخ مطلوب می‌رسانند. انواع مختلفی از داروها وجود دارد که پزشک می‌تواند آن‌ها را با در نظر گرفتن اثربخشی، ترجیح شخصی و عوارض جانبی، برای بیماران تجویز کند.
طب سنتی در افسردگی
روش‌های مانند ماساژدرمانی، طب سوزنی، بایوفیدبک و هیپنوتیزم درمانی می‌توانند در کنار درمان‌های اصلی در بهبود علائم افسردگی خفیف موثر باشند.
درمان افسردگی با ایجاد تحریک مغزی
این روش‌ها ممکن است برای افرادی که به نوع شدید افسردگی و یا افسردگی همراه با سایکوز مبتلا هستند، استفاده شوند و انواع مختلف آن شامل شوک درمانی (ECT)، تحریک مغناطیسی عمیق مغز (TMS) و تحریک عصب واگ (VNS) می‌شود.
درمان‌های حمایتی افسردگی
علاوه بر موارد ذکر شده، می‌توانید با انجام کارهای زیر در خانه علائم افسردگی خود را تا حدی بهبود بخشید:
- ورزش کردن منظم
- داشتن خواب کافی (نه خیلی زیاد و نه خیلی کم)
- داشتن رژیم غذایی سالم
- دوری از الکل (الکل می‌تواند خود باعث افسردگی شود)
- وقت گذراندن با افرادی که شما را دوست دارند
- استفاده از مکمل‌هایی مانند آدومدز
آدومدز حاوی ماده موثره اس-ادنوزیل متیونین (SAMe) می‌باشد که اثربخشی آن در کمک به درمان افسردگی به اثبات رسیده است.
همانطور که می‌دانید داروهای ضدافسردگی معمول عوارض جانبی زیادی (از جمله سردرد، بی خوابی و اختلال در عملکرد جنسی و…)دارند؛ با این حال، مطالعات نشان داده‌اند که مصرف اس-ادنوزیل متیونین (SAMe) می‌تواند بدون ایجاد عوارض جانبی قابل توجه، نتایج درمانی تقریبا مشابهی با داروهای ضدافسردگی معمول داشته باشد. علاوه بر این، 6 تا 8 هفته طول می‌کشد تا اثربخشی داروها به طور کامل آغاز گردد؛ اما اس-ادنوزیل متیونین (SAMe) در مدت کمتری اثرات خود را نمایان می‌سازد و سریع‌تر عمل می‌کند.
مکانیسم اثربخشی اس-ادنوزیل متیونین (SAMe) در درمان افسردگی هنوز به طور کامل مشخص نشده است؛ ولی حدس زده می‌شود که این دارو نیز مانند اکثر داروهای ضدافسردگی میزان سروتونین را در مغز افزایش می‌دهد.
درنهایت، از آنجاییکه افسردگی بیماری جدی و خطرناکی است، توصیه می‌کنیم قبل از مصرف SAMe یا هر مکمل دیگری با پزشک خود مشورت کنید.
